[Volkskrant 1 dec 2019, Cécile Narinx, bewerkt door de redactie van Hoodies.nl]
In een capuchontrui kun je álles doen: sporten, rappen, Facebook oprichten. In de woelige geschiedenis van de hoodie is het de trui die triomfeert.
De hoodie’, zegt Gary Warnett, ‘is de Forrest Gump onder de kledingstukken. Hij doet z’n ding, is er altijd weer bij, is in basis anoniem maar er kan steeds iets op geplakt worden. Hij wordt opgenomen in elke subcultuur.’
De hoodie – een sweater met een capuchon eraan vast en een zak met twee openingen op de buik – kent iedereen. Gary Warnett was een Britse journalist en kende als geen ander de straatcultuur. Hij overleed in 2017, maar zijn stem en daarmee zijn visie op de hoodiegeschiedenis is te horen op de website behorende bij de tentoonstelling The Hoodie, die opende in Het Nieuwe Instituut in Rotterdam.
Er is een complete tentoonstelling ingericht over de doodsimpele sweater-met-capuchon, dat leest u goed. Júíst omdat die capuchontrui zo forrestgumpiaans is en, nog veel meer dan de sneaker of het T-shirt, verhalen vertelt over veranderingen in onze maatschappij. Hij wordt geassocieerd met zowel sport als sprookjes, hiphop als high fashion, criminaliteit als comfort.
Waar de hoodie is geboren en wanneer, daarover valt te twisten. Roodkapje droeg er al een, ridders en monniken ook, maar als we uitgaan van de zachte, dikkatoenen variant zoals-ie vandaag de dag in de winkels hangt, dan ligt het geboortejaar om en nabij 1930, toen de gebroeders Feinbloom sportkleding voor de Michigan Wolverines mochten maken en hun Knickerbocker Knitting Company omdoopten tot Champion Products. De katoenen sweater met crew neck bestond al, maar Champion voegde er een capuchon met trekkoorden aan toe. Ideaal om te dragen voor na het sporten, of tijdens het wachten op de reservebank. De hoodie zat lekker en hield de drager en zijn spieren warm. Champion leverde ook hooded sweaters voor mensen die in koelcellen of de openlucht werkten, en voorzag meerdere middelbare scholen van schoolsportkleding.
En zoals dat gaat met kleding die lekker zit: die wordt geleend door het liefje van de quarterback, die wordt gedragen op straat en groeit uit tot een vaste waarde in de garderobe, ook ver buiten het sportveld. In de jaren zeventig bleek de hoodie favoriet bij breakdancers die warm wilden blijven, en ideaal voor graffiti-artiesten: wie zijn capuchon opzette, werd niet herkend.
Wat ook enorm meehielp om de hoodie meer fans te bezorgen: in 1976 kwamen er twee films uit waarin de hoodie een dragende bijrol had. Allereerst de film Marathon Man, waarin Dustin Hoffman, met een blauwe hoodie en een pistool verstopt in de buikzak, aan het eind van de film afrekent met een oude nazi, gespeeld door Laurence Olivier.
De andere: Rocky, waarin Sylvester Stallone in een grijze hoodie voor het eerste de Rocky Steps in Philadelphia oprent. Ook in E.T., die zes jaar later uitkwam, speelt de hoodie een opvallende rol. Elliot, de kleine jongen die met een vermomde E.T. in zijn fietsmandje de lucht inrijdt, draagt een knalrode hoodie, die met niet eens zo heel veel fantasie kan verwijzen naar de sprookjescontext van het verhaal.
De hoodie zelf evolueerde ondertussen tot minder sprookjesachtige entiteit. Voordat de band Dexys Midnight Runners in 1982 doorbrak in denim tuinbroeken, had de groep een ‘athletic monk’-periode, waarin ze boksschoenen, staartjes en hoodies droegen – onleend aan de stijl van voetbalhooligans uit Liverpool. Deze casuals staken zich in dure vrijetijdskleding om enerzijds de tegenstander te imponeren en anderzijds niet herkenbaar te zijn door de clubkleuren. Daarbij bleken ook de aanhangers van straight edge (hardcore punkfans die zich afzijdig houden van drugs, alcohol en seks) tuk op de capuchontrui. Grootste subcultuur die de hoodie als uniform adopteerde: die van de hiphop, wat perfect tot uiting kwam in een aantal legendarische platenhoezen. Wu-Tang Clans Enter the Wu-Tang (36 Chambers) bijvoorbeeld, of Public Enemy’s It Takes a Nation of Millions To Hold Us Back.
Toch duurde het nog tot 1992 voordat er een film uitkwam waarin de hoodie zich van zijn duisterste kant liet zien. De titel van de film: Juice. Hoofdrolspeler, rapper Tupac Shakur, gaat daarin met z’n vrienden in hoodies op het overvallerspad, en doodt, met een capuchon op, een van zijn kameraden. Als hij later in een penibele situatie om hulp smeekt, is zijncapuchon af, waarmee ‘hoodie op’ wel heel rechtstreeks wordt gelinkt aan misdaad, en het blote hoofd aan onschuld.
De toon was gezet: rond en na de eeuwwisseling zat de hoodie muurvast in het hokje criminelenkloffie – wie een capuchon droeg, kon niet veel goeds in zin hebben, zo was de publieke opinie. Een behoorlijke imagocrisis beleefde de hoodie in 2005, toen winkelcentrum Bluewater in het Britse Kent regels opstelde om mensen met hoodies en baseballpetjes te weren. Slecht idee, liet de Britse premier David Cameron weten, toen hij een jaar later zijn ‘hug a hoodie’-speech gaf. Zijn boodschap: ‘De hoodie is een reactie op een probleem, geen probleem op zichzelf. Wij – de mensen in pakken – zien hoodies vaak als agressief, het uniform van een rebellenleger van jonge gangsters. Maar hoodies zijn eerder defensief dan aanvallend.’ Vijf jaar later, tijdens de London Riots, waarbij veel relschoppers gehuld waren in zwarte hoodies, was het imago van de capuchonsweater weer knap beroerd.
Toch had de hoodie ondertussen, in Silicon Valley, weer een heel andere gedaante gekregen: die van nerd-uniform, nageaapt van Facebook-oprichter en hoodiejunk Mark Zuckerberg. Door de opkomende freelancecultuur hóéfden mensen niet meer in nette pakken te werken, dat kon ook prima in een trainingspak, thuis of in een koffietentje. De hoodie werd opnieuw een publiekslieveling, en kreeg zijn zuurverdiende eerherstel: helemaal nadat in februari 2012 de Amerikaanse tiener Trayvon Martin werd doodgeschoten door een overijverige buurtwacht die, omdat de Afro-Amerikaanse Martin een hoodie droeg, dacht dat de jongen kwaad in de zin had. Het gruwelijke misverstand leverde een maand later de Million Hoodies March op, waarbij de hoodie een geuzentrui werd. Ook indrukwekkend en confronterend: de hashtag #iftheygunnedmedown, naar aanleiding van stereotypering van de zwarte tiener Michael Brown, nadat hij door de politie was neergeschoten. Afro-Amerikaanse jongeren postten op social media twee foto’s van zichzelf: eentje met een hoodie of een baseballpetje, en eentje met iets rooskleurigs als een afstudeerhoed of een kapiteinspet – met de pijnlijke vraag: welke foto zou er in de media komen als ik was doodgeschoten?
De meest onverwachte en behoorlijk recente stap van de hoodie is die naar de catwalk. Curieus genoeg is juist dit stuk van simpele snit geadopteerd en doorontwikkeld in vorm en materiaal door visionaire modeontwerpers als Raf Simons en Rick Owens. Ook in de collecties van dit jaar was de hoodie alomtegenwoordig, bij hipper-dan-hippe merken als Balenciaga, Vetements en Gucci. Wat dan, als eind van het lange en veelzijdige liedje een happy end betekent voor de hoodie. Het lijkt potdomme Forrest Gump wel. Cool. Maak er zelf een.
Lees hier meer over de historie van hoodies.
